Program autorski
Autorski program edukacyjny dla klas gimnazjalnych do realizacji na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych
Autor: mgr Ireneusz Sikorski- nauczyciel języka polskiego Gimnazjum im. Jana Pawła II w Bestwinie
Przeznaczony do realizacji w roku szkolnym 2010/2011
„Jesteśmy po to, aby dawać świadectwo"
-program dla uczniów gimnazjum
Polska jest sygnatariuszem przyjętej przez 47 państw w styczniu 2000 roku, w Sztokholmie, deklaracji, która zobowiązuje państwo do promowania edukacji
o Holocauście.
Zło rodzi się z niewiedzy, ważne jest więc, aby młody człowiek poznawał w trakcie edukacji szkolnej nie tylko to, co dzieli i różni narody i kultury, ale również to, co je łączy. Pokazanie uczniom bogactwa i wartości wielokulturowego społeczeństwa przyczyni się do kształcenia postawy szacunku i tolerancji.
Miejsce realizacji:
Gimnazjum im. Jana Pawła II w Bestwinie oraz w miejscach związanych z tematem: w Krakowie, Oświęcimiu i Bielsku-Białej.
Czas realizacji:
1 września 2010- czerwiec 2011
Osoby biorące udział w programie:
mgr Ireneusz Sikorski- nauczyciel j. polskiego- koordynator działań,
mgr Janusz Kucia- nauczyciel historii,
mgr Andrzej Kubiczek- nauczyciel wiedzy o społeczeństwie,
ks. mgr Roman Berke- katecheta,
mgr Eleonora Ochman- nauczyciel geografii,
mgr Iwona Jarczyk- nauczyciel informatyki,
mgr Ilona Wójtowicz- nauczyciel plastyki,
Wychowawcy klas III a, III c, II a, I a, I c,
Uczniowie klas III a, III c, II a, II b, I c,
a także rodzice wspierający program „Jesteśmy po to, aby dawać świadectwo"
I Cele
Uczniowie
· poznają historię narodów (żydowskiego, polskiego i niemieckiego) i losy jednostek poprzez zachowane dowody rzeczowe, pamiątki, literaturę i sztukę;
· odkrywają swoją historyczną rolę ludzi, którzy muszą pamiętać, by przekazać swą wiedzę następnemu pokoleniu;
· uczą się tolerancji i szacunku wobec ludzi innych wyznań i kultur
· uczą się dostrzegać i właściwie oceniać symptomy nietolerancji i agresji rodzących się w najbliższym środowisku.
Rodzice (chętni do współpracy)
· angażują się w proces edukacyjno- wychowawczy swych dzieci, poszerzając własną wiedzę na omawiany temat;
· znajdują płaszczyznę porozumienia z własnymi dziećmi, wspólne przeżycia, wspólny temat rozmów.
II Zadania
1. Poznanie roli Żydów w przedwojennej kulturze Ziemi Bielskiej na tle całej Polski.
2. Pokazanie śladów kultury materialnej zachowanej do naszych czasów.
3. Przywrócenie pamięci o świeckich i religijnych obyczajach Żydów.
4. Poznanie legend i podań dotyczących przybycia Żydów na ziemie polskie.
5. Utworzenie przez uczniów bibliografii tekstów literackich i filmów dotyczących tematyki żydowskiej.
6. Pokazanie mechanizmów powstawania uprzedzeń i stereotypów, rodzenia się nietolerancji i agresji wobec mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych.
7. Zapisanie wywiadów- wspomnień przeprowadzonych przez uczniów z byłymi więźniami obozów zagłady.
8. Utworzenie przez uczniów strony internetowej związanej z realizacją programu.
9. Zredagowanie i wydanie biuletynu informacyjnego.
10. Przygotowanie prac literackich i plastycznych w ramach konkursów.
11. Wzbogacenie biblioteki szkolnej o pozycje dotyczące omawianej tematyki.
12. Przygotowanie uroczystości obchodów Dnia Holocaustu.
III Treści
1. Byli wśród nas.
a) Ukazanie etapów rozwoju żydowskiej diaspory od początku osadnictwa na ziemiach polskich aż do wybuchu II wojny światowej.
b) Szukanie śladów kultury żydowskiej w Muzeum w Bielsku- Białej, w synagodze Chewra Lomdei Misznajot w Oświęcimiu i synagogach Kazimierzu w Krakowie.
2. Dlaczego musieli zginąć?
a) Przyczyny ekonomiczne.
b) Nietolerancja.
c) Uprzedzenia i stereotypy.
d) Rasizm i antysemityzm.
3. Dramat Żydów skazanych na zagładę i dramat Polaków- świadków wydarzeń.
a) Osobiste wspomnienia poetki, pisarki i tłumaczki- pani Haliny Birenbaum.
b) Monodram pana Augusta Kowalczyka.
c) Wywiady i spotkania z „Ocalonymi”.
IV Wykaz wycieczek, imprez i innych form pozalekcyjnych działań uczniów i częściowo ich rodziców.
1. Wycieczka do Muzeum w Bielsku-Białej.
2. Wycieczka na Kazimierz w Krakowie.
3. Wizyta w Centrum Żydowskim w Oświęcimiu.
4. Odwiedziny w PM Auschwitz- Birkenau.
5. Wizyta w Sanktuarium zwycięskiej Miłości- Centrum Ojca Kolbego- Oświęcim- Harmęże.
6. Wystawy okolicznościowe prezentowane w MDSM i Centrum Żydowskim w Oświęcimiu.
7. Oglądanie filmów wideo i zdjęć pokazujących współczesny Izrael.
8. Zachęcanie uczniów i ich rodziców do lektury takich książek, jak:
· Miriam Akavia, Jesień wolności .
· Ninel Kameraz- Kos, Święta i obyczaje żydowskie .
· „na mojej ziemi był Oświęcim” - wybór poezji, t. 1 i 2
· Halina Birenbaum, Nadzieja umiera ostatnia.
· Halina Birenbaum, nie o kwiatach.
· Rudolf Höss, Pery Broad, Johann Kremer, Oświęcim w oczach SS.
· Dzieci Holocaustu mówią...
· Elie Wiesel, Noc .
· Halina Birenbaum, Echa dalekie i bliskie. Spotkania z młodzieżą.
· August Kowalczyk, Refren kolczastego drutu. Trylogia prawdziwa.
· Ludwika Steinfeld, Żydzi i ludzie .
· Imre Kertész, Los utracony.
· Ferdinando Camon, Rozmowa z Primo Levim.
· Maria Konopnicka, Mendel Gdański .
· Los Polaków i los Żydów w KL Auschwitz .
· Ewa Basiura, Żydzi polscy w legendzie i opowieści
· Pismo Święte- Stary i Nowy Testament.
· Robert Graves, Raphael Patai, Mity hebrajskie
9. Oglądanie filmu pt. „Jerozolima- brama do przeszłości”.
10. Udział w konkursach poświęconych kulturze i tradycji żydowskiej.
V Harmonogram
Lp.
Działania
Forma zajęć
Termin
Odpowiedzialni
1.
Oglądanie eksponatów muzealnych, wystroju tradycyjnej synagogi, zapoznanie z podstawami judaizmu, zwyczajami, tradycją, obyczajami, legendami i podaniami Żydów.
Wycieczka do Krakowa, Bielska- Białej i do Oświęcimia.
październik i listopad 2009 r.
nauczyciele języka polskiego, historii, religii, wychowawcy klas
2.
Cykl lekcji realizujących tematykę przyczyn, przebiegu i skutków Holocaustu, eksterminacji narodu polskiego, okupacji niemieckiej i sowieckiej, różne postawy wobec Zagłady Żydów, powstanie nowożytnego antysemityzmu, rozwój stosunków polsko- żydowskich w latach następnych, problem zaprzeczenia Holocaustu.
Lekcje twórczego działania: wywiady z ocalonymi, dyskusje na temat poznanych dokumentów, listów, prasy, filmów fabularnych i dokumentalnych, wystaw, wydanie biuletynu informacyjnego, strony internetowej, warsztaty, wykład.
Cały czas trwania programu.
Nauczyciele historii, wiedzy o społeczeństwie, języka polskiego, informatyki, edukator Centrum Żydowskiego,
przewodnicy PMA-B
3.
Omówienie problemów powstawania i funkcjonowania stereotypów, uprzedzeń etnicznych, braku tolerancji w społeczeństwie, aktów ludobójstwa dzisiaj.
Drama, dyskusja, czytanie i analiza prasy, praca ze słownikami, ćwiczenia językowe
Cały czas trwania programu
polonista, wychowawcy klas, pedagog
4.
Wyjaśnienie zalet i słabości demokracji, spojrzenie na problem funkcjonowania człowieka i zbiorowości w systemie totalitarnym, prześledzenie przechodzenia od państwa demokratycznego do państwa totalitarnego
Wykład, krótkie referaty, argumenty „za i przeciw”, debata
II semestr
nauczyciele wiedzy o społeczeństwie, historii
5.
Zbadanie wpływu ukształtowania terenu i środowiska naturalnego na powstanie obozu zagłady na terenie Oświęcimia i Brzezinki.
Wycieczka plenerowa, analiza map topograficznych terenu, analiza tekstów źródłowych
II semestr
nauczyciel geografii
6.
Poznanie różnego rodzaju przykładów sztuki żydowskiej z czasów poprzedzających Holocaust. Ukazanie wpływu życia obozowego na wrażliwość człowieka i na sztukę.
Prezentowanie, np. reprodukcji prac M.Chagalla, J. Messera, M. Gottlieba. Wycieczka do PM Auschwitz- Birkenau w Oświęcimiu i do Oświęcimia- Harmęż; monodram Augusta Kowalczyka; wspomnienia Haliny Birenbaum , spotkanie z Ocalonym
nauczyciel plastyki, j. polskiego
II semestr
cały czas realizacji programu
7.
Oddanie czci pomordowanym Żydom i nie- Żydom w Auschwitz.
Wycieczka studyjna
XI 2009r., a także w czasie kolejnych wizyt w Auschwitz- Birkenau.
I. Sikorski- koordynator programu